Ayak Kemikleri

Ayak kemikleri, ayak iskeletinin her birinde ayrı olarak toplam 26 adet kemik bulunduğu bilinmektedir. Ayaklar bedenin en altında yer alan, yürümeyi, dik bir şekilde durmayı ve bedenin durum değişimlerinde dengesini korumayı sağlayan bir organdır. Bedenin ağırlığını taşımaları sebebiyle ve zeminle temas halinde olduklarından, organlarımız arasında fiziksel açıdan en fazla zorluk çeken uzuvlardır. İskelet biçimine rağmen bu kadar fazla olan yükü taşıması bakımından ayakları önemli bir yere getirmektedir.

Ayak iskeletinde bulunan kemik yapıları şunlardan oluşmaktadır.

• Ayak bileği kemikleri (diğer adıyla Tarsal kemikler)
• Ayak tarağı kemikleri (Latince adıyla Metatarsal kemikler)
• Parmak kemikleri (Latince adı Phalanx)

Ayak yapısında üç grup olarak bulunan kemik düzenleri, üzerinde bu kemiklere yapışan kas ve adalelerden meydana geldiği bilinmektedir. Bir ayakta 26 adet kemik, 33 tane kas ve ortalama yüzden fazla bağ bulunduğu araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Yeni doğan bir bebekte ayak iskeleti kemik oluşmayan, kalsiyum yapısına sahip olmayan elastik biçimde ve oldukça yumuşak yapılardan meydana gelmektedir. Bebeklerin ayaklardaki kalsiyum miktarı 10-12 yaşında son bulur. 50 yaşını geçtikten sonra ise, ayak iskelet kemiklerine 2 tane daha ek olarak kemik ilave edilmiş olur. Bu kemiklerde metatarsal adı verilen kemiklere eklenir. Bu durumda artık ayak iskeletindeki kemik sayıları 28 adete ulaşır.

Ayak kemik yapılarının özellikleri

• Ayak bileği ya da topuk kemikleri: Bu bahsedilen kemikler ayağın arka bölümünde yer alır. Bu kemikler ayak iskeletindeki en kuvvetli olan ve en büyük olan kemiklerdir. Bu kemikler iki düzen halinde toplam yedi kemikten meydana gelir. Bu kemikler topuk kemiği (Latince adıyla calcaneus), kayıksı olan kemik, aşık adı verilen kemik, 3 tane kama kemik ve küpe benzeyen kemikten meydana gelir. Ayaktaki en büyük olan kemik topuk kemiğidir.
• Ayak tarak kemikleri: Bu bahsedilen kemikler beş adet ince ve uzun kemikten oluşmuştur. Yaşı 50’yi geçmiş olan bireylerin ayağının iç kısmında tarak kemiğinin alt bölümünde iki kemik oluşumuyla beraber toplam yedi adet bulunurlar.
• Parmak kemikleri: Bu kemiklerde ise baş parmakta iki adet, diğer parmaklarda da üçer tane olmak üzere toplamda 14 tane kemik bulunduğu bilinmektedir. Bu kemiklerin birlikteliği, fonksiyonelliği ve büyüklüğü birbirini bağlar ve kaslar yardımıyla hareket etme işlemi sağlanmış olur.

Ayaklarda yer alan arklar beden ağırlığının zemine gönderildiği önemli oluşumlarda yer almaktadır. Dik bir şekilde duran bir bireyin vücut ağırlığının yaklaşık olarak % 50 si ayak bileği kemiklerine doğru, % 25 i ise ilk tarak kemiği adı verilen kemiğin başına doğru gittiği bilinmektedir. Bu sayede de beden ağırlığı ayakları ağrıtmayacak bir şekilde vede eşit olarak dağıtımı sağlanır. Ayak iskelet biçiminde bulunan kemikler yürüme hareketi sırasında yaylanma işlemini gerçekleştirirler. Bu hareketi yapmaları da eklem kasları adı verilen yapı sayesinde gerçekleştiği bilinmektedir. Büzücü ve açıcı adı verilen kaslar yardımıyla hareketin gerçekleşmesi sağlanır. Büzücü kaslarında en önemlisi ise baldır ikiz adı verilen kaslardır.